Skip to main content

Vijf redenen waarom je niet stateloos wilt zijn

Het klinkt zo makkelijk: als je in een land wordt geboren, ben je burger van dat land. Zo werkt het alleen niet voor de Pemba in Kenia, de Roma in Macedonië en de Rohingya in Myanmar. Hun kinderen zijn geen burgers van het land waar ze worden geboren. 

Vijf redenen

10 miljoen statelozen

Wereldwijd zijn naar schatting 10 miljoen mensen stateloos. Ze worden door geen enkele staat als onderdaan beschouwd. Waarom is stateloosheid een probleem?

1. Je bent onzichtbaar.

De wereldvluchtelingenorganisatie UNHCR weet van het bestaan van 3,9 miljoen statelozen. Maar ondertussen geeft UNHCR aan dat het waarschijnlijk om meer dan 10 miljoen mensen gaat. Meer dan de helft van de landen weet niet eens hoeveel statelozen er binnen hun grenzen verblijven. Het overgrote deel van de statelozen is dus totaal onzichtbaar.

2. Je mag niet stemmen – en blijft daarom onzichtbaar. 

Als je geen burger bent, mag je niet stemmen. Er is dan ook geen politicus die zich voor jou verantwoordelijk voelt. Want waarom zou je je hard maken voor mensen die niet eens naar de stembus gaan? Jouw problemen komen daarom niet – of veel te weinig, op de politieke agenda.

3. Je kan niet zomaar naar school, naar een ziekenhuis of aan het werk. 

Alles wat voor mensen met staatsburgerschap vanzelf spreekt, is voor statelozen ingewikkeld. Een huis kopen, trouwen of naar school gaan, daarvoor moet je in de meeste landen toch in ieder geval ergens geregistreerd staan. En probeer maar eens aan werk te komen als je geen papieren hebt.

4. Je staat er alleen voor: discriminatie en uitsluiting zijn aan de orde van de dag.

Niets is makkelijker dan het discrimineren of uitbuiten van een staatloze. Hij staat er immers alleen voor en heeft geen bescherming van een staat om op terug te vallen. De politie is in de meeste gevallen eerder een vijand dan een vriend.

5. Het wordt niet beter. 

De meeste statelozen hebben al generaties met deze problemen te maken. Ondanks wereldwijde campagnes is er voor miljoenen mensen geen uitzicht op verbetering van hun situatie.

 

Redenen voor stateloosheid

Stateloosheid kan allerlei redenen hebben. Het kan zijn dat je de stateloosheid met je geboorte meekrijgt van je ouders. Ook als de staat waar je woont uit elkaar valt loop je het risico stateloos te worden. Het kan immers zijn dat geen van de nieuwgevormde staten jouw groep binnen zijn grenzen wil hebben. Een staat kan ook beslissen om de voorwaarden voor staatsburgerschap aan te passen. Het gaat vrijwel altijd om redenen waar je als persoon maar weinig aan kan doen.

Rohingya in Myanmar

ZOA ziet de gevolgen van stateloosheid in de praktijk. In Myanmar werken we met de Rohingya, een staatloze minderheidsgroep. De Rohingya kwamen vorig jaar in het nieuws toen ruim 700.000 mensen op de vlucht sloegen voor geweld van het leger. De vluchtelingen kwamen terecht in overvolle kampen in Bangladesh. Maar ook voor de achterblijvers in Myanmar is het leven zwaar. Ze wonen in afgesloten dorpen: openluchtgevangenissen die ze niet zonder toestemming mogen verlaten. ZOA helpt met schoon drinkwater, latrines en voorlichting over goede hygiëne. Maar de kern van het probleem kunnen we niet oplossen. Want waar de Rohingya ook zijn, ze blijven stateloos.

Doneer voor statelozen

Laat vluchtelingen er niet alleen voor staan. Met jouw hulp kunnen we vluchtelingen overal ter wereld helpen, met bijvoorbeeld eten, schoon drinkwater en onderdak.