Twee jaar geleden vluchtte ZOA-landendirecteur Harmen Sas met zijn gezin halsoverkop uit Khartoum. In april 2023 brak plotseling hevig geweld uit tussen het regeringsleger en de paramilitaire Rapid Support Forces (RSF). Ze lieten alles achter: van fotoboeken en speelgoed tot dagboeken en kleding. Onlangs keerde Harmen terug. Daar ontdekte hij dat zijn huis volledig geplunderd is.
Toen het geweld in de Sudanese hoofdstad uitbrak, zat het gezin van Harmen dagenlang opgesloten in hun woning. De ramadan was net begonnen; niemand had verwacht dat juist dan het geweld zou losbarsten. Na een week wist het gezin te vluchten, maar al hun spullen bleven achter. "We konden enkel een sporttasje meenemen, en voor de kinderen ieder een rugzak met hun slaapknuffel."
Daarna woonde het gezin afwisselend in Nederland en Ethiopië, maar het oude leven in Sudan liet hen niet los. Toen de mogelijkheid kwam om terug te keren naar de stad, besloot Harmen dat te doen. Twee dagen duurde de rit naar Khartoum. Langs de weg stonden uitgebrande auto’s, kilometer na kilometer. Met zijn oude huissleutels in de zak hoopte Harmen iets terug te vinden. Babyfoto’s misschien, of het speelgoed van de kinderen.
Bij aankomst kreeg hij een uur om rond te kijken, onder begeleiding van een overheidsfunctionaris. Binnen was niets meer zoals het was. Het hele huis was overhoop gehaald. En er stonden bedden en koffers die niet van hen waren. De buurman vertelde dat rebellen er hadden gewoond. Alleen de dagboeken van Harmens vrouw lagen nog in een kast. De rest - inclusief de fotoalbums - was weg. Harmen: "Het idee dat iemand nu onze albums in zijn bezit heeft, voelt heel vreemd. Maar het geeft rust om te weten wat er wel en niet meer is."
Het persoonlijke verlies valt in het niet bij het leed dat miljoenen Sudanezen treft, benadrukt Harmen. Kinderen lijden honger, kampen worden aangevallen, vrouwen en meisjes worden slachtoffer van seksueel geweld. Sudan is inmiddels het toneel van de grootste humanitaire ramp ter wereld: bijna 15 miljoen mensen zijn op de vlucht, van wie de helft kind is.
Toch krijgt het land nauwelijks aandacht. Zelfs Harmens kinderen merken het, vertelt hij: “Als zij op het Jeugdjournaal zien dat er wel berichten zijn over Gaza of Oekraïne, hoor ik hen verzuchten: 'Er is nooit aandacht voor Sudan.' Dat zit diep in hen.”
Terug in Nederland blijft Harmen strijden voor meer bewustzijn. De vechtende groepen worden gefinancierd van buitenaf, en dat maakt de situatie in Sudan extra zorgelijk "De wapens blijven komen. Alleen ingrijpen van buitenaf, zoals een wapenembargo, kan dit stoppen. En dat gebeurt alleen als we Sudan niet vergeten."
Samen bieden we hulp aan mensen die getroffen zijn door oorlogen of geweld. Voor € 50 geef je bijvoorbeeld al iemand in Sudan een veilige busreis terug naar huis. Help je mee met een gift?