Kun je wat meer vertellen over de situatie in Myanmar?
“In de afgelopen tien jaar, nadat de militaire junta een groot deel van haar macht had overgedragen, ging het bergopwaarts met Myanmar. De economie trok aan en er kwamen meer (democratische) vrijheden voor de burgers, inclusief een verbeterde toegang tot internet. Maar de militaire coup in 2021 heeft een lont in het kruitvat aangestoken, die voorlopig niet meer dooft. Nu al zijn 1,2 miljoen Myanmarezen op de vlucht en ontheemd. Elke maand komen er tussen de 80.000 en 120.000 ontheemden bij. Ondertussen hebben we hier te maken met een gigantische inflatie. De werkloosheid is flink toegenomen. Veel kledingfabrieken zijn dicht.”
Opgejaagd door geweld in Myanmar
Geen thuis, geen veilige plek om te slapen, op de vlucht in eigen land: 1,2 miljoen mensen in Myanmar zijn op de vlucht en ontheemd. En elke maand komen er tussen de 80.000 en 120.000 ontheemden bij! “De situatie is schrijnend”, vertelt Paul Roelofsen, coördinator van ZOA’s werk in Myanmar.
9 December 2022
geen veilige plek
'Is de wereld ons vergeten?'
"Eerst waren het alleen de Rohingya, maar nu is het hele land op de vlucht”, zegt Paul Roelofsen bezorgd. “De nood in Myanmar is zeer urgent.”
Myanmar was vorig jaar volop in het nieuws. In februari 2021 greep het leger na tien jaar opnieuw de macht in dit Zuidoost-Aziatische land. Dat leidde tot veel protesten, die hardhandig de kop in werden gedrukt. En nog steeds is er veel geweld, in het hele land wordt gevochten. “De situatie in Myanmar is explosief”, vertelt Paul. “Ook ons lokale team heeft een tijdje in het ZOA-kantoor moeten schuilen tegen een uitbarsting van geweld.”
Je woont en werkt in Myanmar. Wat zie je om je heen?
“Momenteel zie ik veel daklozen en bedelaars op straat. Als ik voor een stoplicht sta, wordt er meteen op mijn autoraampje geklopt voor wat eten of geld. Bij ouderen proef je veel angst. Zij weten wat het is om onder een militaire dictatuur te leven. Onder de gehele bevolking ervaar je sowieso een mentale druk. Het land was arm, maar er was uitzicht op beter onderwijs, betere gezondheidszorg en meer welvaart. In één klap is dat perspectief weggevaagd. Mensen ervaren geen licht meer aan het einde van de tunnel.”
Waar hebben Myanmarezen behoefte aan?
“Allereerst eten, want alles is duurder geworden en mensen kunnen niet meer driemaal per dag eten. Ook schoon (drink)water is een groot probleem. Maar er is één specifieke groep waar ik echt de aandacht voor wil vragen: de ontheemden in Myanmar, dus de mensen die op de vlucht zijn in eigen land. Ze worden in hun huis beschoten, slaan halsoverkop op de vlucht en moeten daarbij alles achterlaten. Berooid gaan ze op weg, maar waar moeten ze heen?
Elders in het land is de situatie vaak niet veel beter. Ook daar is de economische situatie slecht en is er geregeld geweld. De meeste ontheemden vluchten momenteel naar een kerk, klooster of school, meestal in dezelfde provincie als waar ze vandaan komen. Of ze zoeken bescherming in grotten. Ze zijn verstoken van iedere voorziening, van voedsel en water. Hun situatie is nijpend. Voorts moeten we niet vergeten dat er nog steeds honderdduizenden Rohingya opgesloten zitten in kampen na gewapend geweld in 2012 en 2017. Het is verschrikkelijk: een hele generatie kinderen groeit op achter prikkeldraad.”
Waarmee helpt ZOA?
“Wij helpen ontheemden in de staat Rakhine met voeding, schoon drinkwater, sanitaire voorzieningen als latrines en badhuizen. Daarnaast helpen we dorpen en gemeenschappen, die ontheemden moeten opvangen. Bijvoorbeeld met het aanleggen van nieuwe watervoorzieningen. Ook helpen we boeren om hun oogst te verbeteren, ondersteunen we vrouwengroepen in het verbouwen van groenten en adviseren we moeders over gezonde voeding voor hun kinderen. Ook creëren we kindvriendelijke speelplaatsen waar kinderen veilig kunnen spelen.”
Je kent Myanmar omdat je daar al eerder voor ZOA hebt gewerkt. Wat maakt het land zo bijzonder voor jou?
“Vooral de mensen. Als je kijkt naar alle ellende die ze hebben doorstaan en als je kijkt hoe vriendelijk ze altijd zijn gebleven, dan is dat heel bijzonder. Voor hen is er in mijn hart enorm veel plaats.”
Je gezin woont momenteel in Nederland, dat lijkt me lastig.
“Mijn gezin en familie zie ik soms maanden niet. Maar ik kan mezelf niet recht in de spiegel aankijken als ik ‘op de vlucht’ sla voor de ellende in Myanmar. Ik en wij als ZOA hebben ons gecommitteerd aan dit land. We willen er voor hen zijn, en dat voelen ze. Dat doet hen goed. Want na de coup waren de protesten wereldnieuws, maar nu voelen ze zich in de steek gelaten door de wereld. Geen land die zijn handen wil branden aan de situatie in Myanmar. Maar ondertussen hebben miljoenen mensen in dit land geen veilige plek, geen thuis, geen voedsel en geen water. Daarom een dringend appèl: vergeet het volk van Myanmar niet!”