De Wereldbank voorspelt dat er in 2050 maar liefst 216 miljoen klimaatvluchtelingen zullen zijn. “Op dit moment zijn het met name vluchtelingen in de Hoorn van Afrika die binnen eigen land een toevluchtsoord zoeken”, vertelt Joël Voordewind. “Maar in Ethiopië zie ik dat ook steeds meer mensen vanwege aanhoudende droogte vluchten naar buurlanden.” (Lees hier het onderzoeksrapport van ZOA over klimaatvluchtelingen en hoe ZOA kwetsbare groepen helpt om te gaan met tekorten vanwege droogte.)
Joël Voordewind legt uit: Waarom is er steeds minder plaats voor vluchtelingen?
Als speciaal ambassadeur van ZOA ziet Joël Voordewind van dichtbij hoe wereldwijd talloze vluchtelingen hun thuis zijn kwijtgeraakt. Voor miljoenen mensen is er geen plaats waar ze gewenst zijn of een nieuw leven op kunnen bouwen, doordat crisis op crisis zich opstapelt.
25 November 2022
vluchtelingenkampen overvol
Crisis op crisis: zo raken vluchtelingen alles kwijt
Wereldwijd lijkt er steeds minder plaats te zijn voor vluchtelingen. Hoe kan dat? Om uiteenlopende redenen, vertelt Joël Voordewind. “Enerzijds heeft het met toegenomen conflicten te maken. Denk aan de oorlog in Oekraïne en de recente machtsovername van de Taliban in Afghanistan, waardoor mensen hun land ontvluchten. Aan de andere kant neemt het aantal vluchtelingen als gevolg van klimaatverandering sterk toe. Op dit moment is een kwart van de 100 miljoen vluchtelingen wereldwijd klimaatvluchteling.”
Vluchten voor conflict en voedselcrisis
In Ethiopië zijn er ook nog eens etnische conflicten gaande. Veel mensen verbleven al in vluchtelingenkampen, maar onder andere door de wereldwijde energiecrisis en graancrisis wordt het transport van voedseldistributies bemoeilijkt. Veel mensen vluchten opnieuw naar een buurland in de hoop daar een inkomen te vinden. “Deze vluchtelingen worden dubbel geraakt”, legt Joël uit. “Het is vaak een opeenstapeling van crises die mensen verder in het nauw drijven.”
Ook in andere landen ziet ZOA dat mensen die gevlucht zijn nogmaals moeten vluchten. Bijvoorbeeld in Oekraïne, waar door de oorlog en gebrek aan basisvoorzieningen mensen wederom genoodzaakt zijn te vertrekken.
Gebrek aan huisvesting en voedsel
Meer dan 80 procent van alle vluchtelingen wordt opgevangen in lage en midden inkomenslanden. Op veel plekken ziet Joël Voordewind dat vluchtelingenkampen helemaal vol zitten, zoals in Irak en Ethiopië. “In Ethiopië zijn het vooral interne vluchtelingen en in Irak zijn het mensen uit Syrië. Je ziet dat landen en hulporganisaties worstelen om vluchtelingen te huisvesten en te voorzien in voedsel en drinkwater. De opvang van vluchtelingen in de regio wordt bemoeilijkt door verschillende crises, waaronder de energiecrisis, de voedselcrisis en hoge brandstofprijzen.”
In een land als Libanon worden Syriërs teruggestuurd naar Syrië, omdat er voor hen geen plek meer is. “Als het voor de eigen bevolking steeds moeilijker is om rond te komen, wordt het geluid meer en meer vertolkt dat er even geen plaats is voor vluchtelingen”, merkt Joël op. Je ziet dat wereldwijd een bepaalde vermoeidheid ontstaat als het gaat om het opvangen van vluchtelingen in de regio. De spanning in landen neemt toe als er bijvoorbeeld twee miljoen vluchtelingen bij komen. Dit zie je met name in landen die het zelf economisch zwaar hebben.”
Investeren in opvang in de regio
Juist daarom is het belangrijk dat we investeren in de opvang van vluchtelingen in de regio, stelt hij. “Als er weer toekomstperspectieven zijn in het land van herkomst, kunnen mensen vrij makkelijk terug. Daarnaast kan het mensen helpen om zoveel mogelijk hun eigen taal en cultuur te behouden. Zeker in landen in de regio die voor veel uitdagingen staan, zoals Sudan, Ethiopië en Irak. Juist daar is het belangrijk om hulp te bieden in de vluchtelingenkampen. En die hulp is heel hard nodig, want mensen zijn letterlijk alles kwijt."
Voor miljoenen mensen op de vlucht is er geen plaats. Dat aantal neemt als gevolg van onder meer klimaatverandering en nieuwe conflicten alleen maar toe. Investeren in goede opvang in de regio is dan ook cruciaal om vluchtelingen een plaats te bieden. Help je mee met een gift?