Geweld, extreme droogte, overstromingen. En ondertussen gaat het leven door. Ook in Sudan. De Nederlandse Marije Sas vertelt over het dagelijks leven in hoofdstad Khartoum.
Marije Sas over wonen in Sudan
Ze woonden nog maar net in hoofdstad Khartoum, toen een staatsgreep werd gepleegd. Een jaar later is de situatie nog steeds onrustig. Hoe leeft een Nederlands ZOA gezin in Sudan? Marije Sas vertelt.
Ik weet nog als de dag van gisteren. Die ochtend waarop ik de deur uitging om de kinderen naar school te brengen, nu een jaar geleden. Ik kon het einde van de straat niet meer zien door de dikke, zwarte rookpluimen die er hingen.
Overal waren wegblokkades van stenen en brandende banden. Ik hoorde trommels slaan. Mensen zaten of liepen in groepjes bij elkaar. Een man legde mij uit dat er die nacht een militaire coup was gepleegd. Overal in de stad waren hevige demonstraties aan de gang.
Dit ging wekenlang zo door. De school zat dicht en het internet- en belsysteem lag plat. Nog steeds is de situatie in het land onrustig, met een of twee keer per week demonstraties in de stad.
Inmiddels zijn meer dan honderd dodelijke slachtoffers gevallen. Maar het dagelijks leven draait, ondanks de onrust, wel weer gewoon door.
De staatsgreep in Sudan vorig jaar haalde het Nederlandse nieuws. Dat gebeurt niet vaak. Wanneer het wel zo is, dan zijn de beelden vaak heftig. Geweld, extreme droogte, overstromingen. Noem Darfur, de revolutie van 2019 of de coup van 2021 en je kunt je wellicht de beelden van de NOS weer een beetje voor de geest halen.
Beelden die ik eerlijk gezegd zelf ook vooral ken van het scherm. Ik woon nu ruim een jaar in de hoofdstad Khartoum en hoe anders is het beeld, wanneer je hier deel uitmaakt van het dagelijks leven. Ik loop in alle rust over straat. Ik begroet mijn buren in het winkeltje om de hoek, in de paar woorden Arabisch die ik ken. Mijn zoon trapt een balletje met de jongens op het pleintje voor ons huis.
Wanneer ik met mijn Sudanese vriendinnen koffie drink, hebben we het heus over de problemen die in het land spelen. Maar nog vaker gaan onze gesprekken over de opvoeding van onze kinderen of wat we in het weekend hebben gedaan. We ontmoeten andere gezinnen op een van de strandjes aan de Nijl, die net als wij met elkaar aan het picknicken zijn.
Ik woon hier, ik leef hier. Wat ik in de eerste plaats zie zijn niet de problemen in het land of het geweld, maar de Sudanese mens.
Ik zie ook met eigen ogen dat het leven voor veel Sudanezen niet gemakkelijk is. De gezondheidszorg is ver onder de maat. De prijzen zijn enorm gestegen, met wel tweehonderd procent. Overstromingen hebben de afgelopen maanden weer duizenden mensen dakloos gemaakt. In verschillende delen van het land breekt geregeld geweld uit, dat veel mensenlevens kost en tienduizenden mensen op de vlucht doet slaan.
Een tijd terug werden we door Sudanese vrienden meegenomen op hun boot. We hadden een heerlijke middag met elkaar. Op het strand van Tuti Island, aan de Nijl, stapten we van boord. Overal waren kinderen aan het rennen en spelen. De dag erna zaten we binnen, omdat er hevige demonstraties aan de gang waren. Dat was zo’n enorm contrast.
Ik voel mij onderdeel van de situatie in Sudan, omdat ik hier woon en inmiddels zoveel mensen ken. Maar ik voel mij even vaak een volledige buitenstaander. Ik ben geen Sudanese. Ik zie het geweld vrijwel nooit met eigen ogen en ervaar niet de gevolgen zoals veel Sudanezen dat wel hebben. Dat voelt soms bijzonder oneerlijk.
Aan de andere kant geloof ik dat je moet doen wat je kunt doen, op de plek waar je op dat moment bent in het leven. Voor ons is dat nu in Sudan.
Harmen, mijn man, is landendirecteur voor ZOA in Sudan. Hij kwam vorige week terug van een meerdaagse trip in Darfur en vertelde enthousiast over een zanddam die daar met hulp van ZOA is gebouwd. De dam zorgt ervoor dat het stroomgebied van de rivier in het regenseizoen wordt verlegd. Daarmee is een enorm groot deel droge grond tot landbouwgrond gemaakt, wat nu in volle bloei staat.
Zijn enthousiasme werkte aanstekelijk. Het deed mij weer even beseffen waarom wij hier in de eerste plaats ook alweer naartoe zijn gekomen.
Marije Sas woont, schrijft en zorgt voor haar kinderen in Khartoum. Ze is getrouwd met Harmen, landendirecteur voor ZOA in Sudan.
Foto's: Lieuwe Siebe de Jong, Harmen Sas
In Sudan, maar ook in andere landen, ondervinden mensen dagelijks de gevolgen van terreur en geweld. Daarom werkt ZOA aan herstel en vertrouwen, bijvoorbeeld door groepsgesprekken voor traumaverwerking.
Help je mee dit mogelijk te maken? Met een gift van € 35 kunnen bijvoorbeeld 15 mensen deelnemen aan gespreksgroepen voor het herstel van relaties binnen de gemeenschap. Samen kunnen we geweldsspiralen doorbreken.